Lenin – Ulusların Kendi Kaderini Tayin Hakkı
Ulusların Kendi Kaderini Tayin Hakkı’na göre ezilen ulusun bir arada yaşama isteği olabileceği gibi bağımsız bir devlet ve kendine ait meclisler kurma kurma hakkı daima bulunmaktadır. Marksist-Leninist’lere göre bu hak bu açıklığıyla konmadığı sürece, hem ezen ulusun egemenleri tarafından hem de ezilen ulusun mülk sahibi sınıfları (burjuvazi) tarafından çarpıtılmaya açık hale gelir. Marksistler ezilen ulusların kendi kaderini tayin hakkını, sulandırmaksızın, yani onların dilerlerse ayrı devlet kurmalarını kabul kapsamında desteklerler. Bu hakkı hangi biçimde kullanacağı ezilen ulusun iradesine bırakılmalıdır.
Ulusal sorun, ezilen ulus ayrılma ve bağımsız bir devlet kurma hakkını elde edinceye kadar gerçekte çözülmeden kalır. Kültürel vb. tavizlerle çözüldüğü iddia edilen ulusal sorunların kısa bir süre sonra çok daha şiddetli bir temelde patlak vermeleri [kaynak belirtilmeli] bunun kanıtı olarak gösterilmektedir. Ayrıca marksistlere göre ayrılma ve kendi devletini kurma hakkı tanınmaksızın, ezilen ulusa eğitimde vb. kendi dilini kullanma, kültürel özerklik gibi bazı tavizler vererek ulusal sorunu çözme iddiası bir burjuva aldatmacasıdır.
